Historia budowy "Zbiornika Czorsztyńskiego" oraz zapory w Niedzicy |
|
Historia sięga początku naszego stulecia, a ściślej 1905 roku z którego pochodzą pierwsze materiały dotyczące utworzenia w rejonie Czorsztyna sztucznego zbiornika. Uściślenie tych zamysłów stanowiły plany budowy czterech zbiorników na najgroźniejszych dopływach karpackich górnej Wisły - w Rożnowie i Czorsztynie na Dunajcu, Porąbce na Sole i Mucharzu na Skawie.
Fot.1Zdjęcie z 1928 roku
przedstawiające
|
Jest mało znanym faktem, że plany przedstawione zostały do zaopiniowania w 1919 roku - wybitnemu specjaliście, twórcy szeregu podobnych obiektów w Szwajcarii, późniejszemu ministrowi robót publicznych, a następnie pierwszemu Prezydentowi Rzeczypospolitej - Gabrielowi Narutowiczowi.Katastrofalna powódź w 1934 roku doprowadziła do podjęcia natychmiastowej decyzji o budowie, jako pierwszego na Dunajcu zbiornika w Rożnowie. Następny miał być zbiornik z zaporą usytuowaną w Niedzicy, dla którego dokumentację przygotowano w latach 1938-1939.W powojennej historii miała miejsce ewolucja poglądów na kształt inwestycji związana z rosnącą wagą problemów gospodarki wodnej i wymogów ochrony środowiska, jakie musiały być zachowane przy realizacji tak dużej inwestycji w regionie o szczególnych walorach przyrodniczych i kulturowych.
Zdjęcia z budowy cz. 1 |
|||
stary most na Dunajcu |
prace na zaporze |
dźwigi na tle nieba |
wloty wody |
powrót na górę |
Główne daty związane z historią budowy zbiornika | |
|
|
1950-64 |
Studia i projekty koncepcyjne zbiornika obejmujące bardzo różne rozwiązania począwszy od koncepcji zbiornika rzędu 600 mln m3 z zaporą przy Zielonych Skałkach i przerzutem wody do Tylmanowej, gdzie przewidywano kolejny zbiornik aż do koncepcji zastąpienia zbiornika czorsztyńskiego większą liczbą małych zbiorników w jego zlewni. Zakończeniem tego etapu studiów było opracowanie w roku 1963 kompleksowych założeń zagospodarowania całego dorzecza Dunajca, wynikających z porównania wszystkich rozpatrywanych uprzednia rozwiązań oraz dodatkowych studiów i badań. W wyniku tych prac wskazany został do realizacji wariant z zaporą betonową w Niedzicy, o pojemności ograniczonej do ok. 250 mln m3, bez sztolni przerzutowej. |
1965-68 |
Zatwierdzenie założeń w/w wersji zbiornika, zatwierdzenie projektu wstępnego po badaniach uzupełniających i uzgodnieniach. |
1970-71 |
Podział przedsięwzięcia na dwa zadania inwestycyjne: I - zagospodarowanie otoczenia obiektów, II - obiekty podstawowe. Rozpoczęcie realizacji zadania I. |
1970-71 |
Aktualizacja założeń zadania II wynikająca zmiany typu zapory z betonowej na ziemną. |
1975 |
Rozpoczęcie realizacji zadania II. |
1986 |
Rozszerzenie zakresu inwestycji o budowę kanalizacji i oczyszczalni ścieków w zlewni zespołu zbiorników. |
1994 |
Oddanie do użytku zbiornika wyrównawczego Sromowce Wyżne. |
1995 |
Rozpoczęcie piętrzenia zbiornika głównego przy jednoczesnym wykonywaniu górnej części korpusu zapory. |
1997 |
Zakończenie budowy i oddanie całości obiektów do eksploatacji. |
Zdjęcia z budowy cz. 2 |
||||
Zdjęcia pochodzą z archiwum ZEW Niedzica S.A. |
||||
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
montaż wirnika |
plac budowy |
Czorsztyn -zamek |
ubijanie rdzenia |
dolny zbiornik |
|